معماری معاصر ایران

فهرست

یادداشت مؤلف
فصل اول: سیری‌گذرا بر تحوّلات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایران دوره‌ی قاجار
فصل دوم: تصویر شبح‌‌گون «فرنگ» در نوشته‌ها و سفرنامه‌های ایرانیان
فصل سوم: بازتاب «فرنگ» و «تجدد» در روزنامه‌ی خاطرات ناصرالدین­شاه قاجار
فصل چهارم: مدرنیته‌ی ایرانی و روشنفکران متجدد
میرزا فتحعلی آخوندزاده
میرزا مَلکَم‌خان ناظم‌الدوله
میرزا آقاخان کرمانی
میرزا یوسف مستشارالدوله
میرزا عبدالرحیم طالب‌اوف
حاج زین‌العابدین مراغه‌ای
فصل پنجم: معماری قاجار، پیش­درآمدی بر شکل­گیری معماری معاصر ایران
معماری و ابنیه‌ی ‌دارالخلافه‌ی تهران در دوره‌ی قاجار
• ارگ سلطنتی و مجموعه‌ی ساختمان‌های کاخ گلستان
میدان ارگ ؛
عمارت تخت مرمر ؛
خلوت کریمخانی ؛
عمارت فرح‌آباد ؛
عمارت خروج ؛
عمارت شمس‌العماره ؛
عمارت بادگیر ؛
تکیه‌ی دولت ؛
کاخ ابیض ؛
باب‌همایون ؛
میدان توپخانه
• میدان مشق
عمارت قزاقخانه ؛
باغ ملّی
• مجموعه‌ی ساختمان‌های بهارستان (سپهسالار)
عمارت بهارستان (سپهسالار) ؛
میدان بهارستان ؛
مسجد و مدرسه‌ی سپهسالار ؛
کلاه‌فرنگی ملیجک
• مدرسه‌ی دارالفنون
• باغ و عمارت مسعودیه
• قصر و باغ لاله‌زار
• باغشاه
• قصر قجر
• باغ و عمارت سلطنت‌آباد
• باغ و عمارت دوشان­تپه و قصر فرح‌آباد
• باغ و عمارت عشرت‌آباد
• باغ و عمارت قصر یاقوت (سرخه­حصار)
• باغ و عمارت فردوس
• باغ و عمارت دوستعلی­خان معیرالممالک
• مجموعه‌ی عمارت‌های باغ نیاوران
• پارک و عمارت اتابک (سفارت روسیه)
• پارک و عمارت امین‌الدوله
• گراند هتل
• خانه‌های قاجاری دارالخلافه
معماری و ابنیه‌ی ‌دارالسلطنه‌ی ‌تبریز در دوره‌ی قاجار
• باغ شمال
باغ شمال بر اساس منابع تصویری ؛
نقشه‌ی حومه‌ی شهر تبریز ؛
نقشه‌ی دارالسلطنه‌ی قراجه‌داغی ؛
نقشه‌ی دارالسلطنه­‌ی اسدﷲخان مراغه‌ ؛
بررسی تطبیقی متون نوشتاری و منابع تصویری
• عمارت شمس­العماره
• خانه‌های قاجاری دارالسلطنه‌ی تبریز
• سیر تحوّل خانه­های تبریز
دوره‌ی اول: از اوایل حکومت قاجار تا اواسط آن
دوره­‌ی دوم: از اواسط حکومت قاجار تا دهه­‌ی اول حکومت پهلوی اول
فصل ششم: خاستگاه اولین معمار تحصیلکرده‌ی ایران در معماری قاجار
میرزا مهدی ‌خانشقاقی (ممتحن‌الدوله)
فصل هفتم: برآمدن رضا شاه و شکل‌گیری ایران نوین
معماری در دوره‌ی پهلوی اول (1320-1304)
• تجدد آمرانه و معماران خارجی
• مجموعه‌ی ساختمان‌های کاخ سعدآباد
فصل هشتم: نسل اول معماران معاصر ایران
میرزا علیخانِ مهندس
کریم طاهرزاده‌­ بهزاد
وارطان هوانسیان
گابریل گِوُرکیان
محسن فروغی
پل آبکار
علی‌اکبر صادق
کیقباد ظفر بختیار
فصل نهم: محمّدرضا پهلوی و تحوّلات سال‌های 1357-1320
معماری در دوره‌ی پهلوی دوم (1357-1320)
فصل دهم: شکل‌گیری معماری آکادمیک ایران و تحوّل طراحی مسکن
دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران
معماری شبه‌مدرنیستی ایرانی
فصل یازدهم: پیشگامان نسل دوم
هوشنگ سیحون
عبدالعزیز فرمانفرمائیان
کامران طباطبایی دیبا
نادر خلیلی
نادر اردلان
حسین امانت
و دیگر معماران مهم این دوره
فصل دوازدهم: برآمدن نظام جمهوری اسلامی و احیای سنّت‌های گذشته
معماری ایران طی سه دهه‌­ بعد از انقلاب اسلامی
فصل سیزدهم: متأخران نسل دوم
مهدی علیزاده سقطی
فرامرز شریفی
ایرج کلانتری طالقانی
محمّدرضا جودت
حسین شیخ­زین‌الدین
داراب دیبا
علی‌اکبر صارمی
سیّد­هادی میرمیران
کامران صفامنش
فرهاد احمدی
بهرام شیردل
فیروز فیروز
مهرداد ایروانیان
فصل چهاردهم: برخی از معماران نسل سوم
فصل پانزدهم: ساختمان‌های دولتی و هم‌سویی سنّت و تجدد
فصل شانزدهم: ساختمان‌های بلندمرتبه و چشم‌انداز شهری
فصل هفدهم: ساختمان‌های مذهبی و فضاهای مقدس
مؤخره
منابع و مراجع
کتاب‌ها و مقالات فارسی
کتاب‌ها و مقالات انگلیسی
مآخذ تصاویر
نمایه (معماران و دست­اندر­کاران ساخت)
مقدمه‌ی انگلیسی (Preface)

شناسنامه

عنوان: معماری معاصر ایران: در تکاپوی بین سنّت و مدرنیته
نوشته­: امیر بانی‌مسعود
ویراستاران: علیرضا سیّداحمدیان، حمید خداپناهی
ناشر: نشر هنر معماری قرن
صفحه‌­آرایی: الهه شرفی، ساناز رحیمی، عاطفه طاهری
لیتوگرافی: رسام گرافیک
چاپ: ابیانه
صحافی: آبی ­طرح
تولید آتلیه‌­ی مؤسّسه‌­ی فرهنگی ـ هنری هنر معماری قرن
ISBN 978-600-5172-15-7