حفظ و زنده نگه داشتن روح جهاد و مقاومت و فرهنگ ارج گذاری به مقام شهید و شهادت فریضه‌ای دینی و ملی و از واقعیات عینی و انکارناپذیر در جامعه اسلامی ایران است. از همین رو شب معماری به بهانه هفته‌ دفاع مقدس به سراغ این مهم رفته است.
در این برنامه علی فروزانفر مجری برنامه به همراه امیررضا اردکانی به بیان عوامل تاثیرگذار و چگونگی ساخت فضاهای یادمانی می‌پرداختند؛ و پس از آن نگاهی داشتند به اهمیت معماری و تاثیر آن در حفظ و نگهداشت یاد و خاطره شهیدان.
«شب معماری» پنجمین شب از مجموعه «شب‌های هنر» است که چهارشنبه‌شب‌ها به‌صورت زنده پخش می‌شود. این برنامه‌ی معماری بدنبال واکاوی مفاهیم و دغدغه‌های روز جامعه‌ی معماری و شهرسازی است؛ تا فرصتی باشد برای خوانشی صحیح از وضعیت این مهم در ایران.
دکتر اردکانی در ابتدای برنامه با بیان ضرورت و اهمیت بناهای یادمانی گفت: اگر بخواهیم خاطرات و ارزش‌های یک کشور را ضبط کنیم و در آینده نیز عرضه و به نسل بعدی منتقل کنیم راه‌های مختلفی وجود دارد از سرودن شعر تا ساخت فیلم و ترسیم نقاشی. یکی از این راه‌های معماری فضاها است که یکی از تاثیرگذارترین این راه‌هاست که علت آن‌هم نمود ظاهری‌ آن است.
وی با بیان مطلب فوق اظهار داشت: موضوع دفاع مقدس و شهادت موضوعاتی هستند که برای ما ارزشی بسیار بالایی دارند و یکی از مهم‌‌ترین دغدغه‌های فرهنگی ما نشان دادن این مهم به نسل‌های آینده است. از این جهت یادمان‌ها می‌توانند بسیار تاثیرگذار باشند. یادمان‌ها می‌توانند حاظفه‌ی تاریخی را به خوبی حفظ کنند و به آینده منتقل کنند.
اردکانی در ادامه افزود: این یادمان‌ها برای ما بسیار مهم هستند همانطور که حوادث مهمی را نیز بازگو می‌کنند. این‌ فضاها بعد از جنگ تحمیلی به صورت خود جوش مکان‌هایی شدن که مردم برای زنده نگهداشتن یاد شهدا در آن‌ها جمع می‌شدند از همین رو مهم‌ترین بخش برای یک یادمان این است که این افرادی که در این فضاها حضور دارند بدانیم که قرار است چه باری از این فضاها برداشت کنند. و نکته‌ی قابل توجه این است که این مسئله فقط مختص ایران نیست و یک مسئله‌ی جهانیست. که نمونه‌های بسیار خوبی در اشل جهانی وجود دارد که این فضاها بعد از جنگ جهانی اول و دوم طراحی شدند که برای حفظ یاد سربازان گمنام آن سرزمین‌ها بود.
اردکانی با بیان مطلب فوق اظهار داشت: یکی از نکاتی که ما باید در طراحی یادمان‌ها مد نظر قرار دهیم حفظ فضاهایی هست که این واقعه‌ها در آن‌ها رخ داد است. مثل حفظ سنگرها در فضاهای جنوب کشور. که متاسفانه ما برخی از این فضاها را برای ساخت یادمان از بین برده‌ایم. در صورتی که این ها می‌توانستند خود فضاهای یادمانی باشند.
از طرف دیگر ما شاهد این هستیم که خیلی فضاها ایجاد شد هویت و برنامه ریزی پشت آن وجود ندار. ما می‌توانستیم خیلی بهتر عمل کنیم و در هر فضا یادمان مخصوص آن فضا را خلق کنیم. مثلا یک فضاهایی نیاز دارد که خود واقعه را نمایش دهد یا در فضایی دیگر نیاز ما نمایش معنای جنگ بود و یا در جایی دیگر حفظ و پاسداشت ارزش شهادت.
اردکانی با بیان مطلب فوق اظهار داشت: بناهای بسیاری ساخته شد که اگر با برنامه ریزی منظم تنظیم می‌شد می‌توانستند هویت بهتری به ما می‌داد. هر یادمان می‌تواند بر اساس نیازی خاص طراحی شود. بعضی این بناها می خواهند به صورت نمادی از معماری ایرانی اسلامی باشند فقط. اما خب بناها و فضاهایی داریم که بسیار خوب بوده‌اند مثل بنای یادبود شهید چمران.
ما باید شناخت خوبی امز مسئه‌ی شهادت و ایثار داشته باشیم و همچنین برنامه‌ریزی دقیقی که در چه فضایی چه انتظاری از یک یادمان داریم و باید بدانیم که برای نسل‌های آینده چه نیازی داریم و قرار است چه چیزی را منتقل کنیم.