مقدمه
محدوده ۳۶۶ هکتاری بافت پیرامون حرم مطهر رضوی در قلب شهر مقدس مشهد، به عنوان مهم‌ترین کلان شهر مذهبی شیعیان، با مسائل بی‌شماری از قبیل ناکارآمدی زیر ساخت‌ها و شبکه‌های آمد‌و‌شد و تاسیسات شهری، کمبود خدمات و امکانات برای زائران، ساکنان و مجاوران، معضلات زیست‌محیطی، کمبود فضای سبز و مشکلات اجتماعی و بهداشتی روبه‌رو است. این در حالی است که جمعیت مشتاقان زیارت بارگاه ثامن الحجج امام رضا (ع) هرساله رو به افزایش است و طیف متنوعی از گروه‌های اقتصادی و اجتماعی شامل ایرانی و غیرایرانی را دربرمی‌گیرد.
طرح ملی بهسازی و نوسازی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی به عنوان یکی از الویت‌های اجرایی نظام، در قالب یک ساختار و سازمان مدیریتی مشترک فی‌مابین وزارت راه و شهرسازی، آستان قدس رضوی و شهرداری مشهد از دهه ۷۰ خورشیدی آغاز گردیده و درحال اجرا است. تاکنون ۴۲ درصد از این طرح مشتمل بر زیر‌ساخت‌ها، شبکه‌های تاسیسات و ارتباطات و همچنین فضاهای عمومی و خدماتی تحقق پیدا کرده است. با توجه به شرایط و پیچیدگی‌های موجود در مسیر تحقق طرح، پس از تصویب طرح ملاک عمل در سال ۱۳۸۷، و طی سال‌های گذشته چندین طرح موضعی با اهداف مختلف، برای بخش‌های مختلف محدوده طرح تهیه شده و یا در دست تهیه می‌باشد. طرح «گسترش حیات شهری در ترازهای زیرسطحی» (محدوده ره‌باغ‌ها) یکی از این طرح‌هاست. این طرح برای افزایش امکان حرکت پیاده، توسعه فعالیت‌های شهری (تجاری،خدماتی و…)، تامین فضاهای پارکینگ و انبارداری و تامین تاسیسات و تسهیلات مورد نیاز زائران در سطوح زیرین ۵ ره باغ از ۸ ره‌باغ پیشنهادی طرح بهسازی و نوسازی، ارائه شده است. ره باغ نعیم یکی از این ره‌باغ هاست که مراحل اجرایی آن پس از انجام بخشی از گودبرداری به سبب برخی مسایل فنی، زیست محیطی، ایمنی، ترافیکی و ملکی متوقف شد. اکنون طراحی ره باغ نعیم با هدف ساماندهی حرکت پیاده به سمت حرم مطهر امام رضا (ع) به منظور دستیابی به ایده‌های خلاقانه و کارآمد، به مسابقه گذاشته شده است. در چشم‌انداز مسابقه، ره باغ نعیم یک فضای شهری برای دسترسی زائران و مجاوران در بلوار امیرالمومنین و بافت‌های شهری اطراف به حرم مطهر رضوی و حضور در فضای معنوی زیارت است. در این فضا به دلیل وجود امکانات و تسهیلات لازم هم محيطی امن، ایمن و سبز برای مکث و حرکت در همه روزهای سال تامین گردیده و هم قابلیت و انعطاف لازم برای برگزاری رویدادها و آیین‌های مذهبی وجود دارد. امید است با مشارکت گروه‌های تخصصی و اندیشه‌ورز و نیز نظارت و انتخاب شایسته کمیته محترم داوری، فضایی مطلوب برای زائران و مجاوران عزیز در این محدوده شکل گیرد.
ارکان مسابقه
- • کارفرمای مسابقه: شهرداری ثامن مشهد
- • مدیر مسابقه : منا عرفانیان سلیم
- • برگزار کننده مسابقه: هنر و معماری ايوان مهر ایرانیان
- • داوران مسابقه:
- • دکتر سید محسن حبیبی
- • دکتر محمد سعید ایزدی
- • دکتر عابدین درکوش
- • دکترمریم استادی
- • دکترسید محمد مهدی معینی
- • مهندس ابوالفضل افشاری
- • دکتر مرتضی ادیب
شورای سیاست‌گذاری:
- • مهندس نعمتی (شهردارثامن، مدیرعامل سازمان مجری)
- • دکتر ایزدي(هیأت علمی دانشگاه بوعلی)
- • دکتر علویان صدر (مدیرعامل مشاور آستان قدس)
- • دکتر مهدی نیا (عضو شورای شهر مشهد، رییس کمسیون عمران و طرح‌ریزی شهری)
- • دکتر سالیانی (مدیر کل دفتر فنی استانداری)
- • دکتر حسین نژاد (معاونت معماری و شهرسازی شهرداری مشهد)
- • دکتر معینی (مشاور شهردار مشهد)
- • مهندس عابدی (مدیر امور مشاوران ثامن)
- • مهندس عابدزاده (مشاور شورای شهر)
اهداف کلان
- • توجه ويژه به شأن و جايگاه حرم مطهر امام رضا (ع) در سيماي شهري محدوده و حفاظت از حريم منظري حرم مطهر
- • تامین رفاه زائران و مجاوران و رفع نیازهای آنان
- • ارتقا کیفیت محیط (سرزندگي) به گونه ای که موجب افزايش تامین آسایش اقلیمی، ایمنی، امنیت و حضور بیشتر مردم به ویژه زایران شود
- • افزايش پيوستگي حركت پیاده به سمت حرم مطهر ضمن تنوع فضایی و انعطاف پذیری فضاها
- • ملاحظات زیست‌محیطی در جهت کاهش آلوده‌کننده‌ها و افزایش تلطیف‌کننده‌ها (فضاي سبز)
- • خلق محيطي در استاندارد جهاني و قادر به ايفاي نقش در سطوح ملي، شهري و محلي
- • فضای شهری هوشمند با بهره گیری از استانداردهای جهانی و فناوری‌های روز
- • احترام به تنوع فرهنگی زائران ملی و بین‌المللی
اهداف عملیاتی
- • انتقال حرکت سواره در محور امیرالمومنین به حرکت پیاده در مسیر ره‌باغ
- • تامین ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی مناسب برای سواره و پیاده شدن زائران در مبدا ورودی
- • حفظ تداوم بصری به سمت مجموعه حرم مطهر
- • ايجاد فضاهای شهری انعطاف‌پذير در جهت استفاده چند منظوره عموم بخصوص در ايام خاص و برگزاری آیین‌ها
- • تدارک فضایی سرسبز و برخوردار از سکون و آرامش لازم برای ورود به حوزه زیارت با استفاده از عنصر آب و گیاهان سبز
- • توجه به امکان حضور و بهره مندی همه گروه های اجتماعی با تنوع فرهنگی، سنی، جنسیتی، توانایی جسمی و …در راستای وقوع زندگی مدنی و فعاليت های اجتماعی
- • تلفیق متعادل و متوازن کارکردهای ارتباطی، خدماتی، تجاری و تفريحی با حفظ روحيه مذهبی محدوده
رویکرد طراحی
رویکرد اصلی در طراحی ره باغ نعیم، بازآفرینی پایدار، جامع و یکپارچه این محور پیاده شهری است که سه رکن اصلی پایداري (اجتماعی- فرهنگی، اقتصادي و کالبدي- محیطی) را با تأکید بر اهمیت مفهوم زیارت به عنوان نقطه مقصد این محور مد نظر قرار دهد.
نام نویسی، ارزیابی شرکت کنندگان و کمک‌هزینه شرکت در مسابقه
- • برای شرکت در مسابقه، گروه‌های حقیقی و حقوقی می‌بایست فرم ثبت نام را پر کرده و به آدرس پست الکترونیک دبیرخانه ارسال کنند.
- • تمام گروه‌هایی که بر اساس ارزیابی موفق به کسب حداقل۵۰ امتیاز شوند مجاز به شرکت در مسابقه هستند.
- • به شش گروه دارای بیشترین امتیاز مبلغ یکصدوپنجاه میلیون ریال کمک هزینه شرکت در مسابقه پرداخت می‌گردد.
- • پرداخت کمک‌هزینه برای شش گروه دارای بیشترین امتیاز، محدودیتی برای رقابت سایرین در مسابقه ایجاد ننموده و در مرحله داوری نهایی آثار امتیازی قلمداد نخواهد شد.
| ردیف | معیارهای ارزیابی | امتیاز |
| ۱ | ترکیب اعضای گروه شهرسازی برنامه ریز شهری (۶ ) ، طراح شهری (۶ ) ، معمار/ معمارمنظر (۸ ) ، متخصص علوم اجتماعی/ فرهنگی (۶) ، مهندسی عمران / سویل (۴ ) * هرمتخصص حداقل یک نفر | ۳۰ |
| ۲ | سابقه همکاری مشترک اعضای گروه شرکت کننده (هردو نفر حداکثر ۱ امتیاز) | ۵ |
| ۳ | سابقه انجام پروژه مشابه ( هرنفر/پروژه ۱ امتیاز) | ۲۵ |
| ۴ | سوابق شخصی و پرتفولیوی اعضای گروه (به تشخیص هیات داوران) | ۲۰ |
| ۵ | بومی بودن | ۱۰ |
| ۶ | داشتن شخصیت حقوقی | ۵ |
| ۷ | اخذ رتبه یا تقدیرنامه در مسابقات مشابه | ۵ |
| جمع کل امتیاز | ۱۰۰ |
بسته اطلاعاتی مسابقه
كليه آمار، اطلاعات، اسناد و مدارك مورد نياز، براساس درخواست مهندسين مشاور، توسط كارفرما در اختيار وى قرار خواهد گرفت که این به صورت دفترچه راهنما از سایت مسابقه قابل دانلود خواهد بود(تا قبل از شروع مرحله طراحی بارگذاری می شود)
نتایج مورد انتظار مسابقه
نتایج مورد انتظار در این مسابقه مشتمل بر اسناد طراحی شهری در مقیاس ۱:۵۰۰ و ایده معماری ( کانسپت) در مقیاس ۱:۲۰۰ است.
در ارایه آثار توجه به نکات زیر ضروری است:
- • آثار ارائه شده‌ای که درآن شرایط اعلام شده در مسابقه رعایت نشده باشد، از روند داوري حذف گردیده و حق اعتراض نسبت به این امر مفروض نیست.
- • طرح هاي برنده به صاحبان آنها بازگردانده نمی‌شوند و در اختیار کارفرما خواهد بود. سایر آثاری که حائز رتبه نشده‌اند به صاحبان آن بازگردانده می‌شوند. چنانچه صاحبان این آثار نسبت به بازپس‌گیري آثار مطابق تقویم مسابقه اقدام ننمایند، برگزارکننده مسابقه نسبت به بهره برداري از آثار یا امحاء آن مطابق تصمیم خود مجاز می‌باشد.
برنامه زمان‌بندی
| ردیف | مراحل مسابقه | تاریخ |
| ۲ | نام‌نویسی شرکت‌کنندگان/ دریافت اطلاعات شرکت‌کنندگان | ۱۶ شهریور الی ۳۰ شهریور |
| ۳ | اعلام اسامی پذیرفته شدگان | ۶ مهر |
| ۴ | مهلت ارسال آثار | ۱۶ آذر |
| ۵ | بررسی هیات داوران | ۳۰ آذر |
| ۶ | اعلام نتایج و بیانیه هیات داوران | ۲ دی |
| ۷ | مراسم اهدای جوایز | تاریخ این مراسم متعاقبا اعلام می‌گردد. |
جوایز و کمک هزینه
- • نفر اول: ۶۰ میلیون تومان
- • نفر دوم: ۴۰ میلیون تومان
- • نفر سوم: ۲۰ میلیون تومان
دبیرخانه مسابقه
هنر و معماری ایوان مهر ایرانیان
آدرس: تهران/زعفرانیه/خیابان مقدس اردبیلی/ خیابان شادآورد/ بن بست شادی/ پلاک ۶/واحد ۴
شماره تماس: ۲۲۰۳۴۶۳۱-۰۲۱
آدرس: مشهد، خیابان ۱۷ شهریور، نبش ۱۷ شهریور شمالی ۳
شماره تماس: ۴-۳۳۶۷۴۰۷۱-۰۵۱
پست الکترونیک:
lwandesign.naem@maskansamen.com
برای اطلاعات بیشتر به وبسایت فراخوان مراجعه نمایید
